Szkoła w Gąskach (Herzogskirchen)
Trzyklasowa szkoła powszechna, od 1932 dwuklasowa. W 1925r. liczba uczniów szkoły - 111. Do szkoły należało 25 morgów gruntów ornych.
Jak donoszą źródła szkoła w Gąskach została założona i funkcjonowała w czasach za panowania Friedricha Wilhelma I - już w roku 1741, jeszcze przed wzniesieniem kościoła w tej miejscowości. Do okręgu szkolnego Gąski pierwotnie należała również niedaleko położona miejscowość Kukówko (Heinrichstal) – która wybudowała własną szkołę w 1894r – i złożona z trzech gospodarzy wraz z ich robotnikami folwarcznymi wioska Ślepie (Schlöppen), z gminą tą został utworzony Wspólny Związek Szkolny.
Do tej pory stojąca jeszcze i nie używana do celów edukacyjnych – „pierwsza klasa” wzniesiona została około roku 1840, mniej więcej w 1900 dołączono do niej „druga klasę” jako samodzielną budowlę. Pierwszy budynek zawierał 1 pomieszczenie szkolne z salą konferencyjną i mieszkaniem dla nauczyciela, zaś drugi budynek posiadał dwie klasy i dwa mieszkania nauczycielskie. Ostatnio jest także wykorzystywany jako szkoła i znajduje się w bardzo dobrym stanie.
Jako nauczycieli pełniących funkcję rektora wymienia się:
Schwarzenberg (teolog), ok. 1820
Degenhardt, ok. 1880
Niklas, od 1890 do1904
Randzio, od 1905 – 1919
Wilhelm Robatzek, ur. 1.4.1865, pracował od 1920 do 1929
Paul Kukowski, ur. 11.1.1888, 1930 – 1945
Na etacie 2. nauczyciela wymienia się:
Bandemir
Heinrich Oschlies, ur. 3.11.1890, od 1911
Otto Plotzizka, ur. ok. 1895
Ludwig Reimler; panny Edith Fischer, Ursula Reuter
Pracujący jako 3. nauczyciel znani są:
Bernhard Frisch, ur. 20.5.1895, od 1921
Panny Kreuz, Buchholz, Neumann (ostatnia od 1932)
Nauczyciele 1. klasy nosili tytuł „rektora”. Oprócz swego urzędu piastowali urząd organisty i czasem pełnili zastępcze funkcje na plebanii. Później z reguły byli osobami, do których należało sprawowanie obowiązków kulturowych w gminie (kierowanie chórem kościelnym, kółkiem śpiewaczym i związkiem bojowników).
Posiadaczowi stanowiska rektora przysługiwało oprócz należnego kawałka ziemi uprawnej w ilości kilku hektarów także to, co przynosiło utrzymywanie zwierząt (koni, krów, świń) oraz drobiu. W zależności od nastawienia sprawującego ten urząd do swojego zawodu, czy też lepiej powiedziawszy do natury, wykorzystywał on tę możliwość.
Szczególnie ostatni rektor P. Kukowski związany był silnie z gospodarstwem. Wiosną i latem wykorzystywał dużą przerwę na obchodzenie swojego pola, przy czym zdarzało się często, że wydłużał z tego powodu pauzę, ku wielkiej radości dzieci. Jego koń „Felix” był wspaniałym zwierzęciem, podziwianym przez dzieci, a także mieszkańców z powodu swej wielkości i błyszczącej maści.
Początkujący uczniowie cieszyli się (w tym wypadku przyjęcie do szkoły następowało po Wielkanocy) mogąc zostać przyprowadzonymi do szkoły możliwie najbliżej końca danego tygodnia, ponieważ wtedy szybciej mijał pierwszy tydzień szkolny.
Uczniowie z 1912 roku koło kościoła z rekorem Wilhelm Robatzek (ze zbiorów Pani Werner, Tonning)
W dawniejszych czasach wraz z początkującymi uczniami przynoszono nauczycielowi podarunek w postaci jajek. Poza niewypowiedzianą prośbą, zaskarbienia sympatii uczniowi, jajko, z właściwą sobie żywotnością, było symbolem dobrego rozwoju w okresie szkolnym.
Mniej więcej 1932 r zamknięto 3. klasę, ponieważ oczywiście zmniejszyła się liczba dzieci (inflacja i kryzys gospodarczy), dlatego więc trzecie pomieszczenie lekcyjne nie było więcej potrzebne. Od połowy trzydziestych lat trzecia klasa używana była jako przedszkole, zaś później podczas wojny jako schronienie dla członków obozu pracy.
1 klasa szkoły w Gąskach z rektorem Kukowskim w sierpniu 1932
Otto Gallmeister, Mörfelden – Walldorf
Opracował Józef Kunicki na podstawie Treuburger Heimatbrief nr. 14
W roku 1956 do 7-klasowej, zbiorczej szkoły uczęszczało 101 uczniów, a w roku 1961 w szkole uczyło się 159 uczniów z miejscowości: Gąski, Leśniki, Kukówko, Ślepie, Zajdy, Świdry i Przytuły.
W roku szkolnym 1960/61 w szkole pracowało czterech nauczycieli: Marian Orciuch - kierownik, Marianna Cieślukowska, Janina Konopko i Eligia Kleszczewska.
Od roku szkolnego 1961/62 podniesiono stopień organizacji szkoły i zatrudniono piątego nauczyciela - Panią Helenę Domasik.
Od 1999 roku szkoła została przekształcona w sześcioletnią szkołę podstawową o strukturze organizacyjnej klas I-VI.
7 listopada 2008 r. szkole nadano imię Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Do obwodu szkoły należą miejscowości: Gąski, Kukowo, Kukówko (gm. Świętajno), Leśniki (gm. Świętajno), Ślepie, Zabielno, Zajdy, Kijewo, Wólka Kijewska, Babki Gąseckie, Zatyki, Dzięgiele, Świdry.
Szkoła mieści się w 3 budynkach. Posiada salę gimnastyczną, pracownię językową, pracownię komputerową oraz boisko szkolne.
Informacje i fotografia szkoły z 2015 roku na podstawie: http://www.spg.olecko.edu.pl